زنان-فرهنگی-اجتماعی

با هدف مطرح ساختن نام زنان ایران-استان هرمزگان-شهربندرکنگ ومعرفی فرهنگ-آداب و رسوم مردم بندرکنگ

زنان-فرهنگی-اجتماعی

با هدف مطرح ساختن نام زنان ایران-استان هرمزگان-شهربندرکنگ ومعرفی فرهنگ-آداب و رسوم مردم بندرکنگ

مراسم (( حلحلو )) در بندرکنگ

  روزهای پایانی نیمه اول ماه شعبان ، بازار بندرکنگ رونق خاصی دارد ،عمده فرو شی ها - قنادی ها وسوپرمارکت ها شلوغی چشمگیری دارند.

روز چهاردهم شعبان دو مراسم در پیش رو دارد:خیرات و دیگری حلحلو . تخم مرغ – زولوبیا - کیک فنجانی- شیرینی محلی - تنقلات ( کیک-پفک-چیپس- شکلات- آجیل-  ظروف یکبا ر مصرف و…) جزء لیست خرید سرپرست خانواده میباشد . گا هی باخودم فکر می کنم آیا شرکت ها و نمایندگی های عرضه کننده موادغذایی در شهرستان ها هیچوقت متوجه میشوند و یا می پرسند دلیل افزایش تقاضای بازار در این ایام چیست؟ از آن جهت این سوال به ذهنم خطور نموده که در هر سال هجری قمری چهر بار مراسم خیرات وجود دارد بعلاوه دو مراسم بزرگ عید فطر و عید قربان. در این میان بازار خانگی خیاطها، پارچه فرو شها و فرشندگان اجناس خارجی را نباید ازیاد برد. از ماهها قبل مادران خانواده به فکر خرید و تهیه پارچه ای زیبا برای دختران کوچک خود هستند، لازم به ذکر است که بخاطر پایبندی درصدی از زنان بندرکنگ به سنتهای دیرین و گاهی به لحاظ احترام به عقیده شوهر خو د مبنی بر عدم مراجعه زنان به بازار شهر، درمحلات مختلف بندرکنگ منازل شخصی وجود دارد که زنان به عرضه پارچه، زیورآلات، لوازم آرایشی، کیف و کفش و سایر مایحتاج یک زن می پردازند. پس صندل، زیورآلات و آنچه دختران کوچکتر خانواده برای مراسم خیرات و خصوصا حلحلو دوست دارند،تهیه میشود.

پارچه های خریداری شده ازماهها قبل به بانوان خیاط شهر که هنرمند و چیره دست هستند سپرده میشو د تا در نوبت قرار گیرند. منازل این افراد نیز شور و حال خاص خود را دارد گاهی برای سرویس دهی مناسب و سریعتر تا اذان صبح خیاطی میکنند تا مبادا خلف وعده نمایند.

      خیر نومه

در کتاب بندرکنگ نوشته استاد بزرگوار جناب آقای حسین نوربخش چنین آمده است:

((مردم بندرکنگ معتقدند که در {شب نیمه شعبان }درختی را که هر برگ آن مربوط به یک نفراست درآسمان تکان می دهند و هرکس عمرش تمام میشود نامش بیرون می آید و برگ زندگی اش از درخت میافتد و به همین سبب نیز این مراسم  به (خیر نومه) موسوم است.))

    نومه=نام٬اسم

بعد از صحبت با یکی از علمای دینی چنین فهمیدم که خیرات خصوصا حلحلو جشنی است برای اظهار شادی از اتفاقی که افتاده است و آن تغییر قبله مسلمین از بیت المقدس به خانه خدا که یکی از آرزوهای حضرت پیامبر(ص ) بوده است که این اتفاق در نیمه شعبان بوقوع پیوسته است. البته در این روز مبارک رزق و روزی - عمر- اتفاقات و … برای هر فرد درطول یکسال مشخص میشود پس مردم به عبادت و دعا پرداخته برای اموات خود خیرات می بخشند تا خداوند آنها را عاقبت بخیر گرداند.

عصر روز چهاردهم شعبان است مردان خانواده بعد از خواندن نمازعصر در مساجد شهر ، یکسره به زیارت قبور خود رفته و بر ایشان فاتحه می خوانند. زنان خانواده نیز بعد از خواندن نماز عصر به تلاوت قرآن پرداخته برای اموات درخانه فاتحه می خوانند و نیت می نمایند در راه خدا - حضرت رسول(ص) و بزرگان و با ذکر نام امواتشان مواد غذایی تهیه شده را خیرات نمایند. تخم مرغ آب پز، از جمله مواد غذایی ثابت هر خیرات است زیرا عقیده بر این است ثواب خیرات آن بیشتر بوده و بهتر مورد قبول واقع میشود. اکثر خانواده ها سعی می نمایند زولوبیا با نام محلی (زلیبی) تهیه نمایند هرچند با مخالفت نسل جوان مواجه میشوند چون با وجود هوای شرجی بندر شرایط نگهداری و سرو آن مناسب نیست و زود بیات شده از دهان می افتد. بدینصورت خانواده اقدام به خرید چند کارتون بسکویت یا کیک یا محصولات مشابه مینماید. هنگامیکه مردان از زیارت قبور به منزل مراجعت نمودند زنان خانواده زیباترین ظرف منزل را انتخاب کرده و موادغذایی مذکور را در آن جای میدهند(کمیت مواد به تعداد اعضاء خانواده ایکه قرار است خیرات به منزل آنها ارسال گردد بستگی دارد)،زیباترین حوله یا دستمال استفاده نشده را برای تمیز نگه داشتن و یا شاید پنهان نگه داشتن محتویات و غافلگیر کردن افراد استفاده می نمایند. معمو لا پسران یا د ختران کوچکتر خانواده ظرف مورد نظر را به منزل همسایه و بستگان میرسانند. سایر همسایگان و بستگان نیز چنین روالی را طی می کنند و  چنانچه افراد منزل پیش دستی کرده باشند ظرف آنها را خالی کرده و می گو یند خیرات منزل شما ارسال شده است در غیر اینصورت پس از خالی کردن ظرف، مواد غذایی منزل را در آن ظرف می چینند.

گفته میشود این بده بستانها باید به عدد 7 برسد. بعضی دیگر از خانواده ها به پخت هریسه(یک نوع حلیم)  - آش - نخود- حلوا و گاهی غذاهای مدرن ما نند پیتزا اقدام می نمایند. که در اینصورت از ظروف یکبار مصرف استفاده می شود(هر چند ریختن غذای گرم در این ظروف مناسب نیست ولی نیت کم کردن زحمت طرف مقابل مبنی بر شستشوی ظرف است) البته درمورد بستگان درجه یک قضیه فرق می کند. بیان این مطلب خالی از لطف نیست که در میان چهار خیرات که در یک سال قمری وجود دارند روز نهم ماه ذیحجه(خیر عرفه) برحسب سنت قدیم ، زنان خانواده اقدام به خیرات ظرف می نمایند. پس بازار چینی- پیرکس و پلاسکو رونق میابد. هرخانواده بسته به سلیقه خود اقدام به خرید کاسه( پیاله) - لیوان - بشقاب و حتی پا رچ و سطل کو چک درب دار می نماید و بنا به وسع مالی خود آنها را از جنس پیرکس، چینی ، ملامین و یاپلاستیکی انتخاب می نمایند.

زنان مسن خانواده(مادر بزرگ ها) نقش بسزایی در حفظ سنت ها دارند.آنها در احیاء فضای معنوی مراسم تلاش بسیاری می نمایند و نیز در کنترل ارسال خیرات به منازل بستگان و همسایگان. آنها باتفاق دختر، عروس و نوه های خود لباس نو و یا زیباترین لباس و زیور آلات خود را انتخاب نموده محیط خانه را مملو از بوی خوش عود – بخور و اسپند مینمایند. عطر مادربزرگهای کنگی با آن بوی تند و خاص خود کلمه((ماحاجی)) به معنای(ماماحاجی) را تداعی میکند. اصطلاحی که مرکز ثقل محبت، احترام و گذشت در خانواده است.

   حلحلو

حلحلو را میتوان کلمه ای با ریشه عربی تصور کرد،(حلو حلو) یعنی( شیرینی ، شیرینی). کودکان در این مراسم از بزرگان می خواهند که به آنها شیرینی بدهند. تصور من این بود که ((هلهلو)) بگونه ای کلمه بومی هلهله و شادی است هرچند عملا این کلمه در محاورات بکار نمیرود. درست از لحظه ای که مردان بندرکنگ پس از خواندن نماز مغرب به منزل باز میگردند انتظار کودکان برای شروع مراسم حلحلو به پایان میرسد. دسته دسته دختران و پسران با ذوق و شوق کودکانه خود کوچه ها و خیابان ها را مملو از شور و نشاط می گردانند. درب هر خانه ای باز است. کودکان یکصدا کلمه حلحلو را تکرار و اعلام وجود می کنند تا صاحب خانه سهم آنان را بدهد.

اوایل، آجیل مخصوصی(مرکب ازنخود،کشمش،انجیر،نقل،ذرت، بادام، گردو) برای این شب تهیه می شد. ولی امروزه که ذائقه کودکان تغییر یافته و گوئی بزرگان نیز تسلیم این خواسته هستند تا مواد مغذی و مفید را از سبد خانواده حذف و تنقلات با کمترین ارزش غذائی جایگزین آ ن سازند.پفک، چیپس،بسکویت،کیک،آب نبات، شکلات،آدامس مملو از مواد و رنگهای افزودنی و مضر برای کودکان حلحلو کودکان امروزی بندرکنگ است. که البته خوردن زیاد بعضی از آنها کم خونی،یرقان و… را بدنبال دارد. دختران، بزرگترین کیف خو د را انتخاب می نمایند و پسران کیسه های بزرگ تبلیغاتی فروشگاهها و گاهی مراکز تجا ری کشورهای حاشیه خلیج فارس را در دست می گیرند. در این میان خانواده هایی دیده می شوند که ترجیح میدهند به جای تنقلات مذکور معادل پولی آنرا به بچه ها بدهند "فکر کنم شهرداری از این طرح بسیارحمایت می کند!( کارگران زحمتکش شهرداری و کثیف شدن کوچه ها در اثر خوردن تنقلات)

  اثرات مثبت خیر و حلحلو

   1- ترویج فرهنگ تلاوت قرآن و خواندن فاتحه برای اموات و زیارت قبور .

   2 - تقویت صله رحم و ارتباط با همسایگان.

   ۳- زنان خانواده در اتخاذ تصمیم مورد مشورت قرار گرفته و گاهی خود، راسا تصمیم می گیرند.

   ۴- ایجاد صمیمیت و یکدلی میان سه نسل خانواده : A- مادر بزرگ و پدر بزرگ  B-مادر و پدر C-فرزندان .

   5- افزایش شور و نشاط در میان زنان خانواده بعنوان عاملی جهت جلوگیری از افسردگی و سایر بیماری ها.

   6- افزایش شور و شوق درمیان کودکان توجه ویژه به آنان در جهت تربیت نسل سالم جامعه.

   7- مصرف قسمتی از درآمد خانواده در راه خدا –بزرگان و اموات و تلاش مردان در کسب روزی حلال.

   8- احترام به افراد سالخورده خانواده و اهمیت به خواسته ها و نظرات آنان.

نظرات 4 + ارسال نظر
نوید یکشنبه 19 شهریور‌ماه سال 1385 ساعت 02:10 ب.ظ http://paslengeh.blogsky.com

سلام.
خوشحالم شروع به کار کردی. خیلی خوبه ادامه بده.
راستی به وبلاگ جدیدم در مورد باشگاه پاس لنگه سر بزن خوشحال میشم.
لینک را هم فراموش نکن.
یا حق

حمید لنگه سه‌شنبه 21 شهریور‌ماه سال 1385 ساعت 08:24 ق.ظ http://www.hamidjvc.blogfa.com

موفق باشی اگه میشه به وب من هم سری بزنید

R.R شنبه 8 مهر‌ماه سال 1385 ساعت 03:40 ب.ظ

سلام سایت با نمکی دارید می خواستم به شما پیشنهاد کنم از عکسهای قدیمی که پیش راشد علیزاده هست هم استفاده کنید. وقسمتی را به گالری عکس قدیم کنگ اختصاص بدهید . THANK YOU

سلام عزیزم.اگرتوانایی و وقتش را داشته باشم به روی چشم.

عبدالله سعیدی شنبه 9 دی‌ماه سال 1385 ساعت 08:32 ب.ظ

سلام
خوبی عزیزم
من از دهتل هستم و امروز برای اولین بار وبلاگ شما را دیدم خیلی خوشحال شدم و خیلی جالب بود
انشالله که موفق باشی
با تشکر نایف

سلام خوش آمدید......

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد